Stichting Behoud Basiliek

Stichting Behoud Basiliek Oudenbosch

Waarom en wanneer is de Stichting Behoud Basiliek opgericht?

Ruim 65 jaar geleden, zo rond 1950 , was de onderhoudstoestand van de Basiliek sterk achter uit gegaan. De koepel was toen nog met zinkplaten bekleed. Die waren poreus geraakt zodat het regenwater ging doorlekken. Ook het dak was niet meer waterdicht . Het stucwerk op de buitenwanden begon op meer plaatsen los te laten zodat het regenwater ook daar in doordrong.

De voor 1940 al geconstateerde gebreken waren na het einde van de Tweede Wereldoorlog er bepaald niet beter op geworden. Ook de eerste 10 jaar na de oorlog waren de financiële middelen voor grondig onderhoud nauwelijks voorhanden bij de parochie.

Zo rond 1954 kwamen in Oudenbosch , maar ook daarbuiten , bij sommigen dan ook kritische vragen naar voren. Zoals : Is het restaureren eigenlijk wel de moeite waard ? Is het wel een uniek gebouw dat als monument verdient behouden te blijven?

In die onzekere periode van slopen of behouden van de Basiliek nam de toenmalige burgemeester Funk van Oudenbosch , met een aantal anderen, waaronder de gemeente secretaris Jan van Hoek, een zeer belangrijk initiatief. Op 1 april 1954 werd een Stichting opgericht met als naam " Stichting Behoud Basiliek Oudenbosch ". Als voorzitter werd burgemeester Funk benoemd, zie de persoon rechts op foto hier boven.

Wat ging de Stichting Behoud Basiliek na de oprichting doen?

Na de oprichting werd onmiddellijk een commissie van deskundigen benoemd. Die kregen in 1954 opdracht om een rapport op te stellen over de vraag of de Basiliek wel een uniek monument is dat behouden diende te blijven.

In 1955 was het rapport gereed met als conclusie dat het zeer zeker de moeite waard is om de Basiliek als monument te behouden.

Gestimuleerd door die conclusie is de Stichting met behulp van vele anderen er toen in geslaagd om het tij te keren. In de jaren 1959- 1987 , maar ook daarna, hebben zeer omvangrijke onderhouds- en restauratie werkzaamheden plaatsgevonden. Waaraan de Stichting via ontvangen subsidies belangrijke bijdragen heeft verleend. Maar ook door de inwoners van Oudenbosch zelf. Zo werd vanaf 1955 oud papier opgehaald. Aanvankelijk door de schooljeugd. Het oud papier werd tijdelijk opgeslagen in de crypte van de Basiliek voordat het verkocht werd.

De Stichting Behoud Basiliek vraagt subsidies aan voor onderhoud Rijksmonument

De aanvraag voor subsidies bij het rijk, de provincie en de gemeente werd vanaf 1954 steeds verzorgd door de Stichting Behoud Basiliek. Tot 1987 toen op feestelijke wijze is herdacht dat de Basiliek voltooid was, kwamen de gelden voor de restauratie en voltooiing via de Stichting Behoud Basiliek.

Ook na 1987 bleef de Stichting zeer actief in het verkrijgen van fondsen voor het onderhoud en het plannen en organiseren daarvan. De afgelopen jaren heeft de Stichting bijvoorbeeld een beroep gedaan op de Rijksdienst voor het CultureelErfgoed voor een zogenaamde BRIM onderhoudssubsidie.

Die subsidie is een tegemoetkoming in de kosten voor het reguliere sobere onderhoud van een rijksmonument. Dat betekent voornamelijk onderhoud, zoals schilder- en herstelwerk.

Zo’n BRIM- onderhoudssubsidie wordt verleend voor een cyclus van zes jaar, en bedraagt 50 % van de te verwachten onderhoudskosten voor het in stand houden van het rijksmonument. Bij toekenning van zo’n subsidie vult de Stichting Behoud Basiliek deze aan tot 75 %. Daarmee bedragen de kosten voor de eigenaar van het gebouw, de parochie, 25 % van het groot onderhoud. Helaas wordt niet iedere subsidie aanvraag voor noodzakelijk onderhoud door het Rijk gehonoreerd.

Start onderhoud aan de westgevel van de basiliek

September 2016 is het groot onderhoud aan de westkant van de Basiliek van start gegaan. De kosten daarvan worden voor 50% gedragen door een BRIM subsidie van het Rijk. Op die subsidie is jaren lang gewacht. De andere helft van de kosten wordt gedeeld door de Stichting Behoud Basiliek Oudenbosch (zie menu " De Stichting " op deze site) en door de parochie zelf. De westkant is de kant van de Basiliek waar de wind met regenbuien de pleisterlaag het meest aantast.

Eerst zijn steigers opgebouwd, helemaal tot voorbij de balustrade, die op de rand van het dak staat (zie de linker foto). Daarna is het steigerwerk van buiten bedekt met wit plastic materiaal (zie de rechter foto). Daardoor kan ook bij slecht weer worden doorgewerkt. Met behulp van een grote kraan wordt materiaal voor het onderhoud en restauratie op het dak gehesen, zie de rode kraan op de rechter foto.

Groot onderhoud aan de westkant, steigers werden                 Op de steigers is aan de buitenzijde wit plastic aangebracht
opgebouwd tot aan de balustrade.                                               zodat bij slecht weer kon worden doorgewerkt.

De balustrade op de rand van het dak van de Basiliek bestaat uit verticale balusters ter ondersteuning van de zware horizontale bovenkant van de balustrade. Die horizontale bovenkant van de balustrade van de Basiliek is in het bijzonder kwetsbaar voor het binnen dringen van regenwater. En is s' winters kwetsbaar voor het bevriezen van het binnen gedrongen water. Daardoor kunnen scheuren in het pleisterwerk en gesteente ontstaan. De balusters op de Basiliek hebben een klassieke vorm.

December 2016 zijn de werkzaamheden aan de westgevel beeindigd. Alleen op de begane grond is op een aantal plaatsen het cementpleister, waar scheuren in zaten ed. , verwijderd tot op de gemetselde muur. Op die plaatsen zal in mei 2017 opnieuw cementpleister aangebracht gaan worden.

Samenstelling van het bestuur van de Stichting

B. Roks (voorzitter), J. Bedaf (vicevoorzitter), F.A.J. van den Bosch (secretaris), A. Dirken (penningmeester), M. Prasing (rector van de basiliek), W. Tilleman, M. Buijs, C van de Riet, en G. Schreurs.

De bestuursleden ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden.

Stichting Behoud Basiliek heeft Culturele ANBI status

De Belastingdienst heeft de Stichting Behoud Basiliek erkend als een Algemeen Nut Beogende Instelling ( ANBI ) met een culturele ANBI status. ANBI instellingen kunnen gebruikmaken van bepaalde belastingvoordelen bij erven en schenken. Voor donateurs van culturele ANBI’s geldt een extra giftenaftrek.

Particulieren mogen in de aangifte inkomstenbelasting 1,25 keer het bedrag van de gift aftrekken. Ondernemingen die onder de vennootschapsbelasting vallen, mogen 1,5 keer het bedrag van de gift aftrekken in de aangifte vennootschapsbelasting. Het RSIN / fiscaal nummer van de Stichting is: 003886025

Verslag uitgevoerde activiteiten 2021

Vanwege de Corona situatie heeft het bestuur op 17 oktober voor het eerst in 2021 vergaderd. De nieuwe voorzitter van het bestuur, Hr. B. Roks, werd welkom geheten. De volgende agendapunten zijn aan de orde gekomen.

Het agendapunt Financiële zaken betreft de bespreking van het financiële resultaat in 2020, namelijk minus 2.311 euro, dit in tegenstelling tot het financiële resultaat in 2019 van plus 16.8844 euro. Vooral de giften van bezoekers via de collectebus achter in de basiliek zijn zeer sterk teruggelopen. De bijdragen aan de gesubsidieerde restauratiekosten van de basiliek daarentegen bleven behoorlijk op peil.

Het agendapunt verandering in het bestuur betreft: Hr. J. Bedaf draagt zijn secretaris werkzaamheden over aan Hr. F. v. d. Bosch, die daar mee instemt. Hr. Bedaf wordt bedankt voor zijn grote inzet voor de Stichting; hij zal in het dagelijks bestuur blijven en verantwoordelijk blijven voor de contacten en afstemming met het kerkbestuur en i.h.b. met de portefeuille houder gebouwen, en voor het beheer van de Cuyperszaal.

Het agendapunt Gesubsidieerd onderhoud van de Basiliek betreft het volgende. De Stichting betaalt tot op heden een deel van de onderhoudskosten waarvoor subsidie is toegekend, dat ten laste van de parochie komt. Aan niet gesubsidieerd onderhoud wordt door de Stichting niet bijgedragen.

Ook in 2021 is getracht het vermogen van de stichting toe te laten nemen om in de toekomst de bijdrage aan onderhoud en restauratie te blijven kunnen voldoen. De bijdrage van leden van het Genootschap (donateurs) en van de Vrienden van de Basiliek zijn ontvangen, de bezoekers van de basiliek hebben hun bijdrage kunnen deponeren voor het onderhoud in de daartoe bestemde bus, alsmede is getracht revenuen te krijgen uit de exploitatie van de Cuijperszaal. Corona heeft een en ander bemoeilijkt. Het partner zijn van het Grootste Museum van Nederland, een initiatief van het Rijksmuseum Catharijne Convent(www.grootstemuseum.nl ), met een aantal andere imposante kerken in ons land, beïnvloedt het aantal bezoekers in positieve zin.

Er heeft in 2021 geen bijeenkomst plaatsgevonden van het Genootschap der Zouaven. De geplande bijeenkomst Vrienden van de Basiliek Dag 2021 op 28 november 2021 is i.v.m. de Corona situatie uitgesteld.

Statuten van de Stichting en financiële verantwoording

De bestuurders van de stichting ontvangen geen vergoeding voor hun werkzaamheden. In de statuten staat als doel van de stichting het volgende vermeld:

1. De stichting heeft als doel: Het bevorderen van de instandhouding van de Basiliek H.H. Agatha en Barbara van de parochie H. Bernardus van Clairvaux te Oudenbosch als nationaal en cultuur-historisch monument, en het verrichten van al wat hiermee verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn. Tot dit doel behoort niet het doen van uitkeringen aan de oprichter of aan hen die deel uitmaken van organen van de stichting.
2. De stichting beoogt het algemeen nut.
3. De stichting heeft geen winstoogmerk.
4. De stichting tracht haar doel onder meer te bereiken door:
a. Het verstrekken van gelden voor de restauratie- en onderhoudskosten van de Basiliek.
b. Het investeren in en het doen beheren van een bezoekersontvangstcentrum waaronder tentoonstellingsruimte en dergelijke en de daarbij behorende faciliteiten.
c. Het documenteren en uitdragen onder meer via publicaties, website en dergelijke van de nationale en cultuur-historische betekenis van de Basiliek voor een breed publiek.
d. Bij te dragen aan het bewustzijn ook bij jongeren van de nationale en cultuur-historische betekenis van Basiliek.

Inkomsten van de stichting

De inkomsten van de stichting bestaan voornamelijk uit giften en donaties door personen die de Basiliek een warm hart toedragen. Een aantal personen draagt jaarlijks een vast bedrag bij (momenteel € 115,-) als begunstiger van de Basiliek. (in het verleden: lid Genootschap der Zouaven)

Voor € 15,- per jaar bestaat de mogelijkheid voor kinderen en jongeren als Vriend(je) bij de Basiliek betrokken te zijn. Toeristen en pelgrims die de Basiliek bezoeken worden uitgenodigd een gift te doen voor het behoud en onderhoud van het monument. Hiertoe zijn collectebussen achter in de Basiliek geplaatst en liggen folders van de stichting die meegenomen kunnen worden. Een niet onbelangrijk deel van de inkomsten bestaat uit schenkingen en legaten. Regelmatig komt het voor dat de stichting als begunstigde in een testament is opgenomen.

Uitgaven van de stichting

Behoudens enkele representatieve- en administratieve kosten bestaan de uitgaven van de stichting volledig uit betalingen voor restauratie en onderhoud van de Basiliek. Met betrekking tot deze restauratiekosten is de afspraak gemaakt dat van alle door het Rijk of de Provincie gedeeltelijk gesubsidieerde kosten de stichting ook een deel voor haar rekening neemt. Doordat de subsidietoekenning een zeer wisselend verloop kent zijn ook de uitgaven door de stichting wisselend. Zij kunnen op jaarbasis variëren tussen niets en € 40.000,-

Vermogen van de stichting

Het bestuur streeft naar continuïteit in haar ondersteuning. Voor minimaal 10 jaar wil zij de vergoeding van een deel van de onderhoudskosten zoals hierboven beschreven kunnen garanderen.

Het vermogen wordt zonder risico vastgelegd. Rente-inkomsten zijn door deze manier van beleggen niet aanwezig.

Zonder dat hiertoe de verplichting bestaat wordt jaarlijks in een bijeenkomst met begunstigers het financieel verslag besproken, rapporteert de kascommissie en wordt decharge verleend aan het bestuur.

Balans en staat van baten en lasten

Jaarrekening 2021.pdf